عنوان: درمان زخم پای دیابتی در یک مرد 58 ساله ترکمن بر پایه طب سنتی ایرانی
توضیح اجمالی: در این مقاله بیمار مورد بررسی، یک آقای 58 ساله با سابقه 25 سال دیابت است که در ژوئن 2015 در بیمارستان شهدای گنبد کاووس با زخم پای دیابتی، قند خون کنترل نشده و سپسیس بستری شده است. زخم پای بیمار به درمان‌های رایج پاسخ نداده و توسط ارتوپدیست معالج دستور قطع اندام داده شده بود و بیمار به مرکز طب سنتی برای مشاوره مراجعه کرده است. شرایط بیمار در بدو مراجعه: BMI=31.2،تب 39 درجه، فشارخون 90/160، چاقی و هایپرلیپیدمی (از 15 سال قبل)، سیگاری و فاقد تحرک کافی. FBS=250 .HbA1C=11%, و به علت احتمال قطع اندام دچار افسردگی و تپش قلب بوده است.
بیمار دو زخم در پای راست در ناحیه 1 به قطر تقریبی 5*6 و درناحیه 2 به قطر تقریبی 12*5 که بر اساس ارزیابی بالینی پزشک طب سنتی بر پایه سیستم استاندارد طبقه بندی زخم دیابتی دانشگاه تگزاس STAGE D/GRADE III و بر پایه استاندارد مفهومی وگنر برای زخم پای دیابتی GRADE 4 طبقه بندی می‌شد.
سلامتی و تغذیه بیمار تحت کنترل قرار گرفت. اصلاح سبک زندگی و دارو درمانی شامل گیاه درمانی (داروهای مفرد و مرکب: بابونه، آویشن، پنیرک، نعنا و سیاه‌دانه به منظور دفع سودا و بلغم و گل‌سرخ و سنا به عنوان ملین. سه فنجان در روز از جوشانده دارچین به عنوان یکی از بهترین گیاهان در درمان زخم پای دیابتی. و همچنین اسطوخودوس و سنبل الطیب به عنوان گیاهان ضد اضطراب و افسردگی) و داروهای ضد هایپرگلایسمی رایج (گلی بنکلامید 5 میلی‌گرم سه بار در روز، متفورمین500 میلی‌گرم دو بار در روزو آتورواستاتین20 میلی‌گرم یک بار در روز) بوده است. به عنوان داروی موضعی، روی زخم صبح و شب با عسل پوشانده می‌شد (که به طور تجربی یک ضدعفونی کننده خوب و ترمیم کننده در زخم‌ها است).
درمان‌های یداوی شامل بادکش کامل پشت هرشب تا انتهای درمان، جهت تقویت قوای بدن و بهبود خون‌رسانی، ماساژدرمانی به صورت ماساژ فشاری در کل بدن و در اطراف زخم هر شب تا انتهای درمان انجام گرفت. و همچنین زالودرمانی در داخل و اطراف زخم، 10 تا12 عدد زالوهای کوچک، متوسط و بزرگ در 16 جلسه طی 2 تا 4 روز (که به نظر می‌رسد حدود 160 تا 190 زالو مورد استفاده قرار گرفته است) برای بیمار انجام شده. شستشوی روزانه و دبریدمان زخم در صورت لزوم انجام می‌شده است.
التهاب، عفونت و وضعیت گانگرن بعد از 6 روز برطرف شد و بعد از سه هفته بافت گرانولیشن در زخم مشاهده شد و در انتهای درمان زخم پای دیابتی کاملا بهبود یافته و شرایط جسمی و روحی بیمار بهبود یافت. بیمار برای دو ماه پیگیری شد و هیچگونه برگشت زخم مشاهده نشد.
از نقاط قوت این مطالعه به کارگیری همزمان طب سنتی و مدرن در درمان بیماری است. همچنین پیشنهاد شده که برای جلوگیری از ایجاد کم خونی در بیمار از زالوهای کوچکتر استفاده شود و طول دوره درمان افزایش یابد تا بدن بتواند خون از دست داده را جای‌گزین کند.
بحث: از آنجایی که درمان‌های تلفیقی طب سنتی و نوین کمک به پاسخ‌دهی بهتر در درمان بیماری‌ها دارد لزوم چاپ مقالات گزارش موردی به صورت دقیق و بیان روش گام به گام می‌تواند نقطه عطفی در انجام مطالعات بالینی در این حیطه در آینده باشد.
Writers: Hassan Hajtalebi (M.D.), Hassan Khani Iurigh (M.D.), Hamid Reza Hajtalebi (St.)
Keywords: Diabetic Foot Ulcer, Traditional Medicine, Modern Medicine, Leech Therapy
***
جهت دانلود مقاله اینجا کلیک کنید
