مقدمه: اضطراب از شایعترین اختلالات روانی در جامعه محسوب میشود. در متون طب سنتی ایران مفهوم اضطراب از واژههای مختلفی برداشت میشود. تبیین دقیق مفاهیم این لغات برای تشخیص و درمان صحیحتر این اختلالات ضروری است.
روش: در این مطالعه مروری کیفی، شش واژه مرتبط با اضطراب یعنی (جبن)، (خوف)، (فزع)، (قلق)، (وسواس) و (همّ) با استفاده از متون و لغتنامههای طب سنتی ایران، فرهنگهای لغت معتبر مرجع و کاربردی دوره تمدن اسلامی و کتابهای متأخرین مورد تجزیه و تحلیل محتوایی قرار گرفتهاند.
یافتهها: در این بخش مفاهیم و تعاریف هر واژه کلیدی با رعایت توالی زمانیِ کتب و منابع مورد استفاده، در قالب جداول مجزا تنظیم شد.
بحث و نتیجهگیری: نتایج حاصله بیانگر آن است که (همّ)، فکر و تلاش برای برطرف کردن مسالهای ناخوشایند و به دست آوردن چیزی خوشایند است. (خوف) ترس از مسالهی ناخوشایندی است که محتمل است در آینده رخ دهد. (فزع) مرحله شدیدتری از ترس است که فرد قادر به دفع عامل خطر نیست و بیتاب و بیقرار میشود. (قلق) مرحله شدیدتری از فزع است که فرد شدیدا بیقرار است. (جبن) حالتی است ذاتی که فرد از چیزهایی که سایرین از آنها نمیترسند، میترسد و نهایتاً آنچه که از عمل شر در نفس واقع میشود، وسواس نامیده شده است. ضمناً تعاریف لغوی واژههای معادل اضطراب غالباً دربردارنده توصیف حالت روانی مرتبط با هر یک از واژگان کلیدی هستند، اما تعاریف طبی آنها غالباً مبین اثرات فیزیولوژیک این حالتها بر بدن میباشند.
نویسندگان: ملیحه متوسلیان، فرزانه غفاری، ماندانا توکلی کاخکی
کلیدواژهها: اضطراب، هم ، خوف، مترادف، طب سنتی ایران