سردرد یکی از بیماری‌های شایع در دنیاست که هزینه‌های بسیاری برای درمان آن صرف می‌شود. این بیماری علل مختلفی دارد. این امر در هنگام گرسنگی و در فصل تابستان که روزها طولانی است و افراد ساعات بیشتری را گرسنه می‌مانند، حائز اهمیت است. افراد دچار میگرن نیز در این اوقات از افزایش حملات سردرد شکایت می‌کنند. از دیدگاه طب جدید مهم‌ترین علل افزایش سردرد عبارتند از:
کمبود خواب و استراحت
کاهش قند خون در طول روز
کم شدن مصرف کافئین توسط افراد
تغییر میزان مصرف سیگار و تنباکو
کم آبی
کم‌خونی
اما از دیدگاه طب ایرانی علاوه بر موارد فوق مشکلات دستگاه گوارش و معده نیز علت شایعی برای سردرد ناشی از گرسنگی محسوب می‌شود. در ذیل به توضیح سردردهای ناشی از مشکلات دستگاه گوارش و معده از دیدگاه طب ایرانی خواهیم پرداخت؛
سردرد ناشی از مشکلات معده:
الف) سردرد ناشی از تجمع صفرا در معده:
کسانی که دچار مشکلات معده ناشی از تجمع صفرا در معده هستند، در هنگام گرسنگی دچار علایمی از قبیل حالت تهوع، تلخی دهان، پیچش معده، تشنگی و سردرد می‌شوند زیرا در هنگام گرسنگی طولانی‌مدت ریزش صفرا به معده افزایش می‌یابد. رعایت توصیه‌های زیر در این افراد ضروری است:
از حمام داغ، در معرض نور خورشید قرار گرفتن، یبوست، مصرف بعضی خوراکی‌ها از جمله سیر و پیاز خام، تره، شنبلیله، کرفس، خرما، باقلا، گردو، بادنجان، خردل و شیرینی‌جات مصنوعی و غذاهای مانده و کارخانه‌ای پرهیز نمایند.
بهترین غذاهایی که این بیماران می‌توانند از آنها استفاده کنند، عبارتند از: آش آلو، آش عدس، آش ماش و آش انار
استفاده از میوه‌هایی مثل آلو، مویز، عناب، تمرهندی، زردآلو، خیار، انار ترش، نارنج، به، بالنگ، گلابی، زالزالک، سیب و سبزی‌جاتی مثل کاهو و ریحان برای افراد با معده صفراوی توصیه می‌گردد.
استفاده از شربتهای مثل ماءالشعیر، شربت آلو، شربت لیمو و شربت نارنج یا بالنگ برای بیماران دچار سردرد ناشی از تجمع صفرا در معده مفید است.
ب) سردرد ناشی از سوءمزاج گرم ساده معده:
بعضی از افراد که حرارت معده در ایشان بالاست، بدون اینکه تجمع صفرا در معده داشته باشند، به دنبال گرسنگی دچار سردرد می‌شوند که این امر به علت افزایش غلبه حرارت بر معده در هنگام گرسنگی است. از علامت‌های دیگر این بیماری تشنگی و خشکی دهان و آروغی است که بوی دود می‌دهد، این نوع سردرد در گرمای هوا و خوردن غذاهای گرم تشدید می‌شود. این بیماران بهتر است در غذاهای خود از غوره، سماق، زرشک، گشنیز تازه، کاهو و کدو استفاده کنندمصرف شربت انار، شربت لیمو، آب سیب و آب به و دوغ برای این افراد مفید است.
سردرد به علت ضعف دهانه معده:
این نوع سردرد نیز با گرسنگی و پس از برخاستن از خواب تشدید می‌یابد. در این بیماران اگر معده گرم است در غذا از آب غوره، سماق و یا آب انار استفاده کنند. اگر سرفه وجود داشت و خوردن ترشی‌جات ممنوع بود، می‌توانند از جلاب استفاده کنند و اگر معده سرد دارند از انیسون، زیره، زنیان و زعفران بهره ببرند.
دکتر حوریه محمدی‌کناری، متخصص طب ایرانی عضو هیأت علمی دانشگاه ایران
ج
